Để nhận được lời mời làm việc tại các nhà hàng thức ăn nhanh, nhiều ứng viên đã phải chi trả một số tiền rất lớn cho các công ty tư vấn viên để tiến hành quá trình "mua việc làm". Sau khi nhận được tiền, người sử dụng lao động và tư vấn viên sẽ chia nhau khoản lợi. Vòng tròn luẩn quẩn này đang thu hút dư luận, được xem là hành động lừa đảo, nhằm chuộc lợi từ phía những người có mong muốn trở thành thường trú nhân.
Nhiều người cho rằng đây là "bí mật bẩn thỉu" của xu hướng nhập cư Canada. Theo như những quy định của chính sách nhập cư thì kinh nghiệm làm việc là yếu tố rất quan trọng để các ứng viên có cơ hội trở thành thường trú nhân Canada. Lợi dụng nhu cầu và mong muốn của các ứng viên, các doanh nghiệp thuộc ngành dịch vụ, đặc biệt là các nhà hàng nhượng quyền từ các chuỗi thức ăn nhanh đẩy mạnh việc nhận các khoản tiền, đổi lại họ sẽ cho sinh viên quốc tế việc làm (ít nhất là trên giấy tờ).
Nhiều nguồn tin đã đưa ra mức chi trả cho các nhà tuyển dụng - lên tới 20.000 đô la thậm chí là 40.000 đô la- sau khi một cuộc điều tra của Globe and Mail được công bố vào tháng 4 đã xác định 45 nhà tuyển dụng và tư vấn nhập cư bị cáo buộc khai thác hơn 2.000 người, chủ yếu bằng cách tính cho họ hàng ngàn đô la cho việc làm ở Canada.
Dù những hành động này đang bị lên án gay gắt, nhưng việc bài trừ dường như rất khó. Các nguồn tin cho biết các khoản giao dịch giữa các bên liên quan thường sử dụng tiền mặt, bất hợp pháp và hầu như không thể theo dõi. Những chi phí cắt cổ được ra đời một cách hiển nhiên, như thể ứng viên đang "mua việc làm".
Những trao đổi thực tế
Một cựu sinh viên quốc tế cho biết anh ta được mời làm việc tại nhà hàng Subway (ảnh), ở Chilliwack, B.C., bởi một nhà tư vấn nhập cư nói rằng anh ta có thể có một công việc ở đó nếu anh ta trả 8.000 đô la tiền mặt.
Một số sinh viên nói với The Globe, các nhà tuyển dụng cũng bắt họ làm việc nhiều giờ hơn so với hồ sơ tiền lương phản ánh, với mức lương ít hơn. Một số người nói rằng họ phải trả lại một phần tiền lương của họ, bằng tiền mặt và bao gồm các khoản thuế lương mà người sử dụng lao động đã nộp thay cho họ.
Một ví dụ gần đây đến từ nhà tư vấn nhập cư Roxanne Jessome. Cô cho biết một chủ nhà hàng đã gọi cho cô để hỏi việc chấp nhận tiền để đổi lấy lời mời làm việc có hợp pháp không. Người sử dụng lao động cho biết thêm, anh ta đã nói chuyện với chủ sở hữu nhượng quyền nhà hàng Subway với nhiều cửa hàng ở B.C. và họ cho rằng đó là một cách tốt để mang lại nguồn lợi và giữ chân nhân viên.
Chủ sở hữu nhượng quyền Subway cho biết ông vừa thuê 20 công dân Ấn Độ trong một thỏa thuận với một nhà tư vấn nhập cư Canada, mỗi nhân viên nước ngoài phải trả 12.000 đô la cho việc sắp xếp việc làm, điều này sẽ cho họ đủ kinh nghiệm làm việc để có được tấm vé thường trú nhân.
Chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh Subway Canada đã từ chối yêu cầu của The Globe để phỏng vấn về hành động bất hợp pháp này. Theo một khảo sát trên mạng vào tháng 4, đã có 221 quảng cáo tìm người tại 67 cửa hàng Subway (chỉ tính riêng tỉnh bang B.C.). Với 3161 cửa hàng Subway đang hoạt động chiếm vị trí thứ 2 về lĩnh vực thức ăn nhanh tại Canada, đại diện Subway cho biết họ không theo dõi những quảng cáo này, nhưng họ "sẽ xem xét chuyện đó". Những lập luận mơ hồ của Subway đã khẳng định tính xác thực về những hành động bất hợp phát của thương hiệu này.
Bên cạnh các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh, nhiều trạm xăng, cửa hàng bán lẻ, cửa hàng tiện lợi... đã thu phí lên đến 40.000 đô la để đổi lấy việc làm.
Sau một quá trình làm việc, các ứng viên có thể bị sa thải với lý do vốn tiếng Anh không đủ để giao tiếp và những ứng viên mới sẽ tiếp tục chi trả hàng nghìn đô la để chen chân vào những khoảng trống việc làm khác.
Những con số được nhắc đến chỉ là một phần của vấn đề, trên thực tế còn vô số những trường hợp mà ứng viên phải "ngậm bồ hòn làm ngọt" để được đổi lấy một công việc cho mục đích định cư.
Những trường hợp trên được The Globe tìm hiểu và khảo sát ở B.C., nhưng các luật sư từng làm việc ở Ontario cho biết các thỏa thuận tương tự cũng xảy ra ở Khu vực Greater Toronto, mức phí sẽ dao động phụ thuộc vào tình trạng khan hiếm việc làm của từng khu vực.
Các ứng viên đang phớt lờ cái bẫy khổng lồ
Hầu hết các ứng viên khi quyết định việc chi trả ở con số lên đến 30.000 - 40.000 đô la để "mua việc", bị bóc lột sức lao động, bị cắt giảm tiền lương... đều nhận thức được rằng đây là chiếc bẫy do người sử dụng lao động và các tư vấn viên lập ra. Thế nhưng, họ đã sẵn sàng phớt lờ để trở thành con mồi hoàn hảo chỉ vì họ muốn đổi lấy kinh nghiệm làm việc - điều kiện thiết yếu để trở thành thường trú nhân.
Đây không phải là trách nhiệm của riêng ai, vì đây là sự đồng lõa đa phương (người sử dụng lao động, ứng viên và tư vấn viên), do nhu cầu định cư Canada tăng vọt, cơ hội đang dần thu hẹp với nhiều người, họ không liều lĩnh thì có lẽ sẽ chẳng bao giờ có được cơ hội trở thành thường trú nhân. Đó là lý do các ứng viên sẵn sàng chấp nhận những khoản trả mà không hề phàn nàn.
Ý kiến của chính phủ
The Globe đã đưa ra những bằng chứng cũng như tham khảo ý kiến của bộ phận liên bang phụ trách chương trình về cách xử lý nếu biết rằng bất kỳ nhà tuyển dụng nào lấy tiền mặt từ các chuyên gia tư vấn để cung cấp công việc và trả lương thấp cho nhân viên của họ.
Đại diện cơ quan Việc làm và Phát triển xã hội Canada (Employment and Social Development Canada - ESDC) cho biết họ đã gửi các trường hợp về vấn đề liên quan đến RCMP và Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada để điều tra.
Ông Harry Bains - bộ trưởng Bộ Lao động của tỉnh bang B.C. cho biết ông đã nghe qua về những vấn nạn này, thế nhưng những giao dịch bất hợp phát luôn bị giấu kín, các ứng viên bị bốc lột cũng không muốn liên quan đến vấn đề pháp lý trong vụ việc này, vì vậy rất khó để triệt để hành động này. Tuy nhiên, ông và cơ quan chức năng sẽ làm bất cứ điều gì có thể thuộc thẩm quyền để ngăn chặn việc này, ông nói.
Chuyên viên tư vấn nhập cư Matthew Iwama và những người khác cho biết chính phủ liên bang nên có những hành động và biện pháp mạnh cho vấn nạn này. Ông Iwama nói rằng, thực tế tất cả các bên, bao gồm chính phủ đều mong muốn lao động trẻ nhập cư để khỏa lấp sự thiếu hụt nhân sự, đây cũng chính là trở ngại lớn nhất để chấm dứt sự bóc lột và lòng tham vì tất cả đã được can thiệp và dàn xếp.
Nguồn: https://www.theglobeandmail.com/