Các trường đại học đã trở thành một phần cơ bản của nền văn minh nhân loại đến nỗi chúng ta có xu hướng quên rằng có một thời gian trước khi chúng tồn tại. Khoảng 1.000 năm trước, châu Âu đã phát minh ra khái niệm trường đại học như là trung tâm của Hệ đào tạo đại học bậc cao. Trải qua nhiều thế kỷ, những ý tưởng ban đầu hình thành nên các trường đại học này đã trải qua quá trình phát triển quan trọng - và cả những cuộc cách mạng.
Ý: Đại học Bologna, 1088
Trường đại học lâu đời nhất ở châu Âu và cũng là trường đại học lâu đời nhất trên thế giới - Đại học Bologna ở Ý. Thực tế, đây là trường đại học mà thuật ngữ “university” (“universitas” trong tiếng Latin) ra đời - từ này không tồn tại trước đó. Ban đầu trường được thành lập để thúc đẩy các nghiên cứu pháp lý, sau đó mở rộng sang các ngành học khác. Trong nhiều thế kỷ qua, Đại học Bologna có nhiều sinh viên lừng lẫy như các đức giáo hoàng Copernicus, Dante, và thậm chí cả nhà sản xuất xe hơi Enzo Ferrari.
Anh: Đại học Oxford, 1096 và đại học Cambridge, 1209
Đại học Oxford là trường đại học lâu đời nhất ở Anh và Vương quốc Anh. Đối thủ số một của Đại học Oxford là Đại học Cambridge được thành lập sau đó khoảng 100 năm, khi tranh chấp với người dân thành phố đã buộc một số lượng lớn học giả Oxford phải rời đi, nhiều người trong số họ định cư ở Cambridge và thành lập trường đại học mới. Đến ngày nay cả hai trường đều được coi là những trường đại học tốt nhất trên thế giới.
Scotland: Đại học ST. Andrews, 1410-1413
Đại học lâu đời nhất Scotland được thành lập từ năm 1410 đến 1413, nửa thế kỷ sau Chiến tranh Độc lập thứ hai của Scotland. Ban đầu, các môn học được dạy xoay quanh thần học và triết học. Ngày nay, Đại học St. Andrew có nhiều ngành học khác nhau.
Pháp: Đại học Paris, khoảng 1150
Có một số tranh luận xung quanh ngày thành lập ban đầu của Đại học Paris, Pháp, nổi tiếng với tên gọi Sorbonne. Ban đầu nó được thành lập như một trường tư vào khoảng năm 1150 và sau đó được công nhận là trường đại học. Trường đại học ngày nay không còn tồn tại như lúc đầu. Thay vào đó, sau các cuộc nổi dậy vào cuối những năm 1960, nó được chia thành 13 trường đại học khác nhau.
Bồ Đào Nha: Đại học Coimbra, 1290
Trường đại học lâu đời nhất Bồ Đào Nha ban đầu được thành lập tại Lisbon vào năm 1290 và đã di dời một số lần trước khi chuyển đến địa điểm hiện tại. Đại học Coimbra trùng tên với nhóm Coimbra Group, một hiệp hội của các trường đại học lâu đời ở châu Âu mà có nhiều thành viên được đề cập trong bài viết này.
Áo: Đại học Vienna, 1365
Đại học Vienna lập nhiều kỷ lục: Không chỉ là trường đại học lâu đời nhất ở các nước nói tiếng Đức; với hơn 90.000 sinh viên, đây cũng là trường tuyển sinh nhiều nhất . Và trong hầu hết các bảng xếp hạng, Đại học Vienna thường đạt điểm cao nhất tại Áo.
Đức: Đại học Heidelberg, 1386
Trường đại học lâu đời nhất ở Đức nằm ở thị trấn nhỏ Heidelberg, giữa Frankfurt và Stuttgart. 30.000 sinh viên của trường chiếm khoảng một phần năm dân số thị trấn. Trường có ảnh hưởng lớn trong khu vực và tập trung vào các nghiên cứu tiên tiến, đại học Heidelberg có hơn 30 người đạt giải thưởng Nobel.
Thụy Điển: Đại học Uppsala, 1477
Phải mất vài thế kỷ để khái niệm các trường đại học theo hệ đào tạo bậc cao (Higher Education) du nhập đến miền Bắc xa xôi. Ở Bắc Âu, Thụy Điển là nước đầu tiên thành lập Đại học Uppsala vào năm 1477. Uppsala, một thành phố nhỏ ở phía bắc Stockholm, thường được coi là thành phố thể hiện rõ nhất cuộc sống sinh viên ở Thụy Điển.
Đan Mạch: Đại học Copenhagen, 1479
Đan Mạch đã nhanh chóng làm theo Thuỵ Điển và thành lập Đại học Copenhagen hai năm sau đó. Các cựu sinh viên đáng chú ý của trường bao gồm triết gia Søren Kierkegaard và Niels Bohr, người đoạt giải Nobel vật lý. Đại học Copenhagen vẫn là một trong những trường đại học uy tín nhất và cũng là trường lớn nhất Đan Mạch.
Lithuania: Đại học Vilnius, 1579
Trường đại học trẻ nhất trong các lựa chọn của chúng tôi vẫn có một độ tuổi đáng kính. Gần 500 năm tuổi, Đại học Vilnius là trường đại học lâu đời nhất ở Lithuania cũng như ở cả ba quốc gia vùng Baltic.